شخصی است که با استفاده از نوشتن متون دعا بر روی اجسامی مانند قفل و کلید و کاسه و یا بر روی کاغذ ادعا میکند که میتواند مشکل مردم را حل کند.
بدون شک تأثیر دعا در تغییر سرنوشت انسان به عنوان یکی از عوامل معنوی، امرى مسلم و حتمى است؛ چه خود انسان دعا کند و یا دیگرى را شفیع در دعا قرار دهد. ولى باید به افراد قابل اعتماد مراجعه کرد و از کسانى که به دنبال شهرت و سودجویى نیستند بهره گرفت.
دعا از جهت لغوی به معنای «کسی را صدا زدن - کسی را خواندن»
«خواندن و حاجت خواستن و استمداد»
معنی اصطلاحی دعا
امروزه دعا کردن و منظور از دعا در اصطلاح حاجت خواستن و طلب شفا از خداوند است که اعم از بیماریها، اسقام، دردها و غیره میباشد.
دعا نویس کیست؟
در مورد دعانویسی و کسانی که به این کار مشغولند باید گفت:
شخصی است که با استفاده از نوشتن متون دعا بر روی اجسامی مانند قفل و کلید و کاسه و یا بر روی کاغذ ادعا میکند که میتواند مشکل مردم را حل کند.
بدون شک تأثیر دعا در تغییر سرنوشت انسان به عنوان یکی از عوامل معنوی، امرى مسلم و حتمى است؛ چه خود انسان دعا کند و یا دیگرى را شفیع در دعا قرار دهد. ولى باید به افراد قابل اعتماد مراجعه کرد و از کسانى که به دنبال شهرت و سودجویى نیستند بهره گرفت.
در مورد دعانویسها، باید دانست که بسیارى از این افراد شیادانى هستند که از عقاید مردم، سوء استفاده مى کنند. بنابراین باید در برخورد با آنان هشیار بود.
خدای متعال در آیه شریفه دیگری از قرآن کریم میفرماید:
«وَلاَ تُفْسِدُواْ فِی الأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاَحِهَا وَادْعُوهُ خَوْفًا وَطَمَعًا إِنَّ رَحْمَتَ اللّهِ قَرِیبٌ مِّنَ الْمُحْسِنِینَ.
و در زمین پس از اصلاح آن فساد مکنید و با بیم و امید او را بخوانید که رحمت خدا به نیکوکاران نزدیک است.»
(سوره مبارکه اعراف، آیه شریفه ۵۶)
نکتهای که در این آیه شریفه وجود دارد، این است که کسانی که اهل دعا هستند، اهل فساد نیستند و در واقع اهل دعا، مصلح هستند، همچنین میفرماید که خدا را با بیم و امید بخوانید؛ یعنی دعاکننده نباید با حالت طلبکارانه خواستهای از خدا طلب کند، بلکه با حالتی بین خوف و رجاء به درگاه الهی دعا کند و از او طلب حاجت کند.
انسان دعاکننده نباید از رحمت الهی مأیوس باشد؛ چون یأس از رحمت الهی از گناهان کبیره است که به مرتکب شوندگان این گناه، وعده عذاب داده شده است، قرآن کریم میفرماید: «وَلاَ تَیْأَسُواْ مِن رَّوْحِ اللّهِ إِنَّهُ لاَ یَیْأَسُ مِن رَّوْحِ اللّهِ إِلاَّ الْقَوْمُ الْکَافِرُونَ؛ و از رحمت خدا نومید مباشید، زیرا جز گروه کافران کسی از رحمت خدا نومید نمیشود.» (سوره مبارکه یوسف، آیه شریفه ۸۷)
انسان باید حالت اعتدال در برابر خدای متعال داشته باشد، هم از نافرمانی و عذاب الهی بیم داشته باشد و هم به رحمت الهی امیدوار باشد، البته در روایات آمده است که انسان دعاکننده باید به اجابت الهی اطمینان داشته باشد.
دعا دو مرتبه دارد، یک مرتبه دعا، معاشقه با پروردگار است؛ یعنی عبد با مولای خودش عاشقانه مناجات بکند که این مرتبه عالی دعاست، بنده در مراتب بالای دعا اصلا چیزی از خدای متعال طلب نمیکند؛ چون بی نیاز است و خودش را از عوامل مادی بی نیاز میبیند، رضوان و رضایت الهی برترین چیزی است که چنین بندهای از خدای خودش طلب میکند و تنها به فکر رضای الهی است.
مرتبه دوم دعا، طلب حاجت از پروردگار است، اصل مسئله دعانویسی مورد تأیید اسلام است، در زمان اهل بیت (ع) افرادی به آن بزرگواران مراجعه میکردند و برای نیازهای مختلف مادی و معنوی خودشان از آن حضرات (ع) کمک میخواستند و ائمه (ع) نیز به آن افراد دعای خاصی میدادند
نظرات مراجع در رابطه با دعا نویسی
آیت الله خامنه ای:
۱. دریافت یا پرداخت مبلغی به عنوان اجرت نوشتن دعاهای وارده اشکال ندارد.
۲. اگر دعاها از ائمه اطهار (علیهمالسلام) نقل و روایت شده باشند و یا مضامین آنها حق باشد، تبرّک جستن به آنها اشکال ندارد. همانگونه که تبرّک جستن به دعاهای مشکوک به این امید که از معصوم (علیهالسلام) باشند، اشکال ندارد
دعا کردن و پناه بردن به نیروهای ماورایی از ابتدای آفرینش انسان وجود داشته است، چون ذات انسان این گونه است که برای پیشرفت و ارتقا نیاز به قدرت الهی دارد. اما اگر سرچشمه اصیل دینی و الهی را پیدا نکند، سراغ نیروهای باطل میرود. حتی طبق آنچه باستان شناسان از سنگنوشتههای قدیمی به دست آوردهاند، انسانهای غارنشین هم زمانی که با مشکل و معضلی مواجه میشدند با قدرتی مافوق مادی پناه میبردندرویکرد فرادنیایی اسلام به موضوع دعا
*در این میان، از منظر قرآن کریم، دعا رویکردی فرادنیایی دارد. چرا چنین منظری برای دعا ترسیم شده تا انسان در قالب دعا، علاوه بر نیازهای دنیاییاش، به امور معنوی و فرادنیایی هم متوجه باشد؟
رویکرد فرادنیایی دعا را فقط انسانهایمؤمن و مسلمان میتوانند درک کنند. همان طور که در آیه 15 از سوره فاطر میخوانیم: «یا أَیهَا النَّاسُ أَنتُمُا لْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ وَ اللَّهُ هُوَ الْغَنِی الْحَمِیدُ؛ اى مردم شما (همگى) نیازمند به خدا هستید؛تنها خداوند است که بى نیاز و شایسته هر گونه حمد و ستایش است.»
طبق آیه شریفه، دعا یک حقیقت فطری و فرادینی است که از یک نیاز درونی در وجود همه انسانها برخاسته و در فطرت و فقر وجودی انسان ریشه دارد. همین گستردگی و نیاز عمیق درونی و فراگیر انسانها نسبت به دعا موجب شده انحرافات و کجرویهایی در زمینه دعا و دعانویسی صورت بگیرد و در برخی موارد مردم از مسیر صحیح راز و نیاز فاصله بگیرند.